معرفی کتاب آموزش محیطهای چندرسانهای
آشنایی با علوم رایانه مرتبط با مبحث چندرسانهای
نویسندگان
-
محمدحسن محمدپور
-
محمد شایسته
-
عمید خطیبی بردسیری
امروزه بهرهگیری از فناوریهای مرتبط به چندرسانهای و تأثیر آن روی مخاطب غیر قابل انکار است، به طوری که علاوه بر نرمافزارهای آموزشی، از این فن در تولید بازیها، رسانههای دیجیتال، تبلیغات و اطلاعرسانی نیز استفاده میشود. تولید یک پروژه چندرسانهای به دلیل پیچیدگی مراحل آن، معمولاً یک کار گروهی است، بهطوریکه در تهیه و تولید هر یک از اجزاء موجود در یک پروژه، دو یا چند متخصص در آن موضوع، اقدام به تولید بخش مورد نظر مینمایند، که از مهمترین این افراد میتوان به تهیه کننده، مدیر پروژه، کارشناس علمی و موضوعی، کارشناس طراحی و برنامهریزی آموزشی، ویراستار ادبی متن، طراح گرافیک، کارشناس پویانمایی، کارشناس صدابرداری و تدوین صدا، فیلمبردار و کارشناس تدوین فیلم و برنامهنویس چندرسانهای اشاره کرد. وظیفه اصلی تهیه کننده، هماهنگی و گفتگو با عوامل پروژه، تهیه منابع مالی، امکانات، ابزارها و تجهیزات مورد نیازِ پروژه میباشد. نقش اصلی یک مدیر پروژه طراحی نمودار جریان[۱]، تعیین وظایف هر یک از اعضای گروه، تعیین نوع سبک و قالب پروژه و هماهنگی بین گروههای مختلف میباشد. وظیفه کارشناس علمی و موضوعی، تهیه محتوای علمی صحیح و دقیق با توجه به موضوع تعیین شده میباشد. کارشناس طراحی و برنامهریزی آموزشی، محتوای جمعآوری شده توسط کارشناسان موضوعی را دریافت کرده و با ارائه راهکار و شیوه مناسب، آنرا برای استفاده در پروژه آمادهسازی مینماید. در حقیقت، وظیفه کارشناس طراحی آموزشی، طراحی شیوهای کاربردی و مؤثر برای تأثیرگذاری بر روی مخاطب است. پس از طراحی آموزشی، برای هریک از بخشهای پروژه بر طبق نمودار جریانِ برنامه، فیلم نامهای جهت اجرا در اختیار مدیر پروژه قرار میگیرد. متن با توجه به ویژگیهایی که دارد، قدرتمندترین رسانه است و ویراستار ادبی متن، وظیفه تهیه و تدوین متون را در چندرسانهای برعهده دارد. از آنجا که گرافیک در یک پروژه نقش اصلی را در جذابیت، ساماندهی و شکلدهی ظاهری پروژه به عهده دارد، وظایف طراح گرافیک، طراحی پوسته گرافیکی پروژه شامل زمینهها، منوها[۲]، دکمهها[۳]، نمادها[۴]، نشانها[۵] و سایر موارد بصری مورد استفاده در پروژه میباشد. در پروژههای چندرسانهای، پویانماییها[۶] نقش اثرگذاری را ایفا میکنند، به همین دلیل برای استفاده از این قابلیت به یک یا چند کارشناس پویانمایی که به طراح پویانمایی[۷] معروف است، نیاز میباشد و وظیفه تهیه و تولید پویانماییها و متحرکسازیهای مورد نیاز یک پروژه را برعهده دارند. البته این افراد در فرایند تولید، با طراحان گرافیکی پروژه در ارتباط هستند و با دریافت تصاویر و طرحهای مورد نیاز خود از این افراد، پویانماییهای موردنظر را تولید میکنند. کارشناس صدابرداری و تدوین صدا نیز مسئولیت ضبط، ویرایش و جلوهگذاری صداهای مورد استفاده در پروژه را برعهده دارد. از رسانههای پرکاربرد دیگر در پروژه چندرسانهای، فیلم میباشد که در این میان، مسئولیت تصویربرداری، ویرایش، تدوین و آمادهسازی فیلمهای مورد استفاده در یک پروژه برعهدهی فیلمبردار و تدوینگر فیلم است. معمولاً در آخرین حلقه تولید چندرسانهای، برنامهنویسِ چندرسانهای قرار گرفته است، به طوریکه تمامی اجزاء تولید شده توسط سایر گروهها، به برنامهنویس چندرسانهای تحویل میگردد، تا این فرد بر طبق نمودار جریانِ برنامه اقدام به یکپارچهسازی و تهیه مجموعهای[۸] از اجزاء مورد نظر نماید. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که در پروژههای چندرسانهای که مبتنی بر وب تولید میشوند، به گروه کاری فوق، افراد دیگری نیز همچون کارشناس صفحات وب، کارشناس بهینهسازی در جستجوی وب، کارشناس امنیت اطلاعات و غیره نیز اضافه میشود. مراحل تهیه و تولید چندرسانهایها، یک فرایند پیچیده و وقتگیر است که معمولاً به سه مرحله کلی تقسیمبندی میشود: ۱) مرحله پیش تولید، ۲) مرحله تولید و ۳) مرحله پس از تولید. در مرحله پیش تولید که اساس و ساختار یک پروژه را تعیین میکنند، معمولاً از مراحل زیر تشکیل میشود:
- تحقیق و جمعآوری اطلاعات: شامل پژوهش و تحقیق در مورد مخاطبین و سطح آنها است. در این مرحله کارشناس موضوعی بر طبق موضوع و سطح توانایی مخاطبین اطلاعات مورد نیاز پروژه را جمعآوری مینماید.
- تهیه نمودار جریان پروژه: پس از جمعآوری اطلاعات مورد نیاز پروژه، نمای تصویری از فرایند اجرایی نرمافزار(نمودار جریان) توسط مدیر پروژه تهیه میگردد که برنامهنویس در تولید نهایی پروژه از آن استفاده میکند.
- تهیه فیلم نامه: کارشناس طرحی و برنامهریزی آموزشی بر اساس نمودار جریانِ برنامه اقدام به طراحی شیوه مناسب برای ارائه مطالب میکند و بر این اساس، برای هریک از بخشهای پروژه فیلمنامهای را تهیه مینماید.
- تولید اجزاء پروژه: پس از آماده شدن نمودار جریان و فیلم نامۀ پروژه، مدیر پروژه با هماهنگی بین سایر افراد مانند طراح گرافیک، صدابردار و کارشناس تدوین صدا، کارشناسهای فیلم و پویانمایی، رابطهای گرافیکی و اجزاء مورد نیاز پروژه را تهیه میکند.
- نرمافزارهای متنی: متن را معمولا به سه روش وارد برنامه چندرسانهای میکنند: الف) نگارش متون مختلف از طریق برنامههای واژهپرداز ب) پویشاسناد چاپی و تبدیل آنها به متن از طریق برنامههای مختلف بهصورت الکترونیکی و ج) استفاده از منابع الکترونیکی نوشتاری در دسترس. از نرمافزارهای مربوط به متن میتوان به Font Creator برای ساخت دستخطهای شخصی، Microsoft Office Word به عنوان واژهپرداز و ویرایش متن، PDF Creator و Adobe Acrobot Reader به منظور ایجاد فایل متنی قابلحمل اشاره نمود.
- نرمافزارهای گرافیکی: برای طراحی و ساخت پوسته گرافیکی[۹] پروژه چندرسانهای که به رابط گرافیکی کاربری(GUI)[10] معروف است، مانند صفحه اصلی، صفحات فرعی، قابها و دکمهها و عناوین تصویری موجود در پروژه، میتوان از نرمافزارهای گرافیکِ تصویری مختلفی استفاده کرد. به عنوان مثال نرمافزارهای گرافیکیCoreldraw، Adobe Illustrator، Adobe Photoshop و Photoimpact نرمافزارهای مناسبی برای این منظور هستند.
- نرمافزارهای ثبت و ضبط[۱۱]: نرمافزارهایی که در ساخت چندرسانهایهای آموزشی رایانهای، کاربرد فراوان دارند و توسط آنها میتوان اقدام به شبیهسازی محیطهای نرمافزار نمود، نرمافزارهای ثبت و ضبط میباشند. توسط این نرمافزارها میتوان از محیط برنامهی موردنظر فیلم تهیه کرد و سپس از فیلمهای گرفته شده در آموزشِ آن نرمافزار استفاده نمود. از مهمترین نرمافزارهای ثبت و ضبط صفحهنمایش میتوان به Camtasia، Snagit و Adobe Captivate اشاره کرد.
- نرمافزارهای تدوین فیلم: برای ویرایش فیلمهای مورد استفاده در پروژهی چندرسانهای و تدوین آن میتوان از نرمافزارهایی مانند Liquid، Premiere pro و سایر نرمافزارهای تدوین فیلم استفاده نمود.
- نرمافزارهای تدوین صدا: همانطور که گفته شد، صدا و موسیقی از جمله رسانههای بسیار مؤثر در ساختِ پروژههای چندرسانهای هستند که از آنها معمولاً در صداگذاری نشانها و دکمهها و موسیقی پسزمینۀ بعضی از صفحات استفاده میشود. از جمله مهمترین نرمافزارهایی که میتوان در تدوین صدا، جلوهگذاری و تغییرات احتمالی بر روی صدا از آنها استفاده نمود، میتوان به Adobe Audition و Soundforge اشاره کرد.
- نرمافزارهای پویانمایی: برای متحرکسازی دوبُعدی از نرمافزارهایی مانند Flash و Swish Max و برای تولید متحرکسازی سهبُعدی میتوان از نرمافزارهایی نظیر ۳ Dmax، Swift، Maya 3 Dxara بهره برد. ضمناً در ساخت ورودی به نرمافزار یا بخشهای مختلف آن نیز میتوان از نرمافزارهای اختصاصی ساخت Intro مانند Intro Builder، Swf Text و بسیاری نرمافزارهای مشابه استفاده کرد.
- نرمافزارهای تولید چندرسانهای: پس از اینکه اجزاء مختلف یک چندرسانهای را در نرمافزارهای تخصصی آن ایجاد شد، نوبت به اصلیترین بخش یک پروژه یعنی مجموعهسازی[۱۲] آن میرسد. نرمافزارهای مختلفی در این زمینه میتوانند شما را یاری نمایند که از مهمترین آنها میتوان به Autoplay، Autoplay Media Studio،Multimedia Builder ،Director ، Authorware، Flash Studio و Adobe Captivate اشاره کرد.
| شماره مراحل | سناریو عنوان درس: عنوان درسافزار: متن ☑ صدا ☑ تصویر ☑ پویانمایی ☑ فیلم نام پرونده: |
| گفتار و مراحل انجام کار | |
| ۱ | |
| نحوه انجام کار | |
| ۲ | |
| نحوه انجام کار | |
| … |
[۱] Flowchart [۲]. Menu [۳]. Button [۴]. Logo [۵]. Icon [۶]. Animation [۷]. Animator [۸] .Collection [۹] .Interface [۱۰]. Graphic User Interface(GUI) [۱۱]. Capturing [۱۲]. Collection [۱۳]. E-Learning
سلام لطفاً لینک خرید این کتاب رو هم قرار بدید